God utdanning

Utdanning er nøkkelen til utvikling, og opnar ei verd av moglegheiter som gjer at kvar enkelt av oss kan bidra til eit berekraftig samfunn. Mål 4 omhandlar ikkje berre retten til skulegang, men og at ein får gode lærarar og kvalitet i undervisninga – heile vegen frå barneskulen til universitetet.  

Korleis ligg verda an?

Koronapandemien, som har prega verda sidan 2020, har gjort skulegang og moglegheitene for læring mykje meir vanskeleg. Det er dei fattigaste og mest sårbare barna som blir ramma hardast, som igjen forsterkar den eksisterande ulikskapen.

Pandemien førte til:

• at 190 land stengde skulane
• at 90 prosent av alle skulebarn ikkje kunne gå på skulen 
• at 500 millionar barn stod utan skuletilbod i det heile tatt 
• at 100 millionar fleire barn i verda ikkje kan lese  

I dei tre tiåra før pandemien braut ut var det ei enorm auking i andelen barn i verda som gjekk på skule. Framgangen var spesielt stor når det gjaldt jenter og kvinner. Men allereie før pandemien braut ut gjekk framgangen innan god utdanning for sakte til at verda ville ha klart å oppnå mål 4 innan 2030. Med pandemien i tillegg, har det å oppnå mål 4 om god utdanning blitt enda meir vanskeleg.

Kjelde: FNs berekraftsmålsrapport (2021)

Kva gjer Norge? 

Kva gjer Norge bra? 

Norge har allereie eit relativt godt utdanningssystem, som gjer alle barn lik rett på tilgang til gratis skulegang. Vi har og gode stipend- og finansieringsordningar gjennom Lånekassen, som gjer høgare utdanning enklare tilgjengelig for alle.  

Kva gjer Norge ikkje så bra? 

Norge har mangel på kvalifiserte lærarar og barnehageansatte. Sjølv om berekraftig utvikling har blitt ein viktig del av fagfornyinga og den nye læreplanen i skulen, manglar framleis lærarutdanninga ei tilpassa opplæring i korleis ein underviser i berekraftig utvikling.  

Kva gjer Norge internasjonalt? 

Norge har auka bistanden som går til utdanning i låg-inntektsland. Norske myndigheiter har og støtta program som forbetrar skattesystema i desse landa, slik at dei enklare kan finansiere sine eigne skular. Norske universitet deltek i ei rekke utvekslingsprogram for studentar, saman med universitet verda over.

Kjelde: Norges statusrapport om berekraftsmåla (2021) 

Kva kan du gjere?

Sprei kunnskap 

I mange land blir unge jenter tvungne til å forlate skulen for å gifte seg.  Framhev problemet – start ein diskusjon om barneekteskap med mål om å finne løysningar på problemet. 

Ver leksehjelp 

Det finnes fleire organisasjonar som tilbyr leksehjelp for barn som treng det. Mange unge flyktningar treng og hjelp med norsk språk og nokon å snakke med. Røde Kors, Norsk Folkehjelp og Kirkens Bymisjon er nokre organisasjonar som legg til rette for slike aktivitetar. Søk opp kva som finst i ditt nærområde av språk-kafeer og ordningar for leksehjelp. 

Organiser deg 

Å omstille samfunnet vårt til å bli berekraftig krev større endringar enn at du og eg som forbrukarar endrar våre vaner og vår livsstil, sjølv om det og er viktig. Større samfunnsendringar må til, og du kan spele ei viktig rolle i denne samfunnsendringa gjennom politisk engasjement, for eksempel i eit parti eller ein organisasjon.  

Dei gode, varige løysningane er som regel eit resultat av kunnskap, samarbeid og målretta organisering. Ver ein aktiv medborgar! Bli med å nå berekraftsmåla!